Մենք միշտ ասում ենք, որ չինացիներն ու ճապոնացիները, առհասարակ, մոլորակի սրածայր աչքերով բնակիչները, բոլորը միմյանց նման են։ Միշտ զարմանում ենք, թե ինչպես են 2 միլիարդ չինացի կանայք և տղամարդիկ տարբերում իրենց ամուսիններին ու կանանց, երեխաներին ու ծնողներին։
Շատ ավելի հետաքրքիր է, երբ նրանք են մտածում նույնը մեր մասին։
Այս դեպքում ո՞րն է պատճառը նման հակասության։
Իրականում ոչ ոք չի հիշում մարդուն իր դիմագծերով։ Դու մարդու բնավորությունն ու արարքները չես ասոցացնի նրա քթի իդեալական եզրագծերի, աչքերի խոշոռ կամ ականջների փոքր լինելու հետ։ Ոչ ոք չի կարող մարդուն կատարելապես հիշել, հիմնվելով միայն դիմագծերի ու մարմնի կառուցվածքի վրա։
Չի հետաքրքրել, թե ինչու՞ են քրեական տեսանյութերի ժամանակ փակում մարդու հենց աչքերը, ոչ թե օրինակ՝ բերանը կամ ճակատը։
Որովհետև մարդուն բնորոշում են աչքերն ու հայացքը։
Հայացքից է ծնվում վերաբերմունքը մարդու նկատմամբ։ Դրա հետևանքով դու նրան կա՛մ օբյեկտիվ ես վերաբերվում, կա՛մ էլ սուբյեկտիվ։ Մի խնդիր կա։ Սուբյեկտիվ վերաբերմունքը միշտ չէ, որ դրական արդյունք է ունենում։ Օբյեկտիվ վերաբերմունքի դեպքում է, որ կարող ես սթափ գնահատել մարդու կարողություններն ու հնարավորությունները, երևակայությունն ու նվիրվածությունը, սերը, հարգանքը, արժանապատվությունը և նույնիսկ կիրքը։
Երբ յուրաքանչյուր մեկին սկսեցիր ցույց տալ սուբյեկտիվ վերաբերմունք, ամեն բան սրվում է, որովհետև դու ինքդ սուբյեկտ ես և կցանկանայիր, որ բոլոր օբյեկտները նմանվեին քո սուբյեկտին։ Երբ հասկանում ես, որ անհնար է, նեղվում ես, քեզ պատեպատ տալիս ու սրվում այլ օբյեկտի նկատմամբ։
Կարճ ասած․ յուրաքանչյուր սուբյեկտ երազում է, որ գոյություն ունեցող բոլոր օբյեկտների նմանվեն իր սուբյեկտին։
Այս պարագայում անհնարինը հաստատ հնարավոր դառնալ չի կարող։
Նախաբանս իր շեշտն ունեև։ Երբ որոշակի, նույնիսկ չնչին կյանք ես ապրում այլ օբյեկտի հետ ու շարունակում ես նրան օբյեկտիվ գնահատել, ձուլվում ես նրան։ Դու կարողանում ես քո սուբյեկտի մեջ ներարեկել նրա օբյեկտիվությունը կամ այդ օբյեկտիվության գոնե մի մասը։
Ու քանի որ էդ "մի մասը" առարկա չէ, որ կարող ես հանել ու դնել սիրտդ, հոգիդ ու միտքդ, այլ երևույթ է, էություն ու գաղափար․․․ հետո այդ ամենը միջիցդ հանել ուղղակի անհնարին է դառնում։ Նրա մի մասը, այլևս քո մի մասն է։ Ու կապ չունի գոհ ես էդ "մասից", թե դժգոհ։ Փաստ է, որ քոնն է։
Այս գործընթացը տեղի է ունենում ինքնստինքյան։ Այն չի կարելի կառավարել, ուղղաորդել կամ վրան մատով թափ տալ։ Ժամանակն առաջ է գնում, պոչին մի լար կապած, որի մյուս ծայրում, թեկուզ անկանոն, բայց ճոճվում է այդ երկու օբյեկտների մի ճանապարհը։
Այնքան են քսմսվում միմյանց, այնքան տանջվում ժամանակի ճանապարհին, այնքան լիզում միմյանց վերքերը, որ վերջում արյունակից են դառնում, չնայած այն դրամատիկ իրականությանը, որ ճանապարհի վերջում հաստատ մաշված են լինում։
Սա կյանքն է։ Մեզանից յուրաքանչյուրը հղկվում է։ Բայց ինչպե՞ս։
Ինչու՞ են մարդիկ ամուսնանում ու երեխաներ ունենում։ Լոկ այն պատճառով, որ այդպե՞ս է ընդունված։
Իհարկե ո՛չ։
Երբ ադամանդ տաշող սարքի մեջ գցում ես ադամանդի մի կոշտ ու տգեղ կտոր, այն սկսում է արագ ֆռռալ ու անդադար բախվում է այդ սարքի պատերին։ Ամբողջ դար էլ թողնես էդ քարը սարքում, չի տաշվի ու չի գեղեցկանա, որովհետև սարքի պատերն անզգամ են։ Բայց, եթե նույն սարքի մեջ գցես մեկ այլ չհղկված ադամանդ ու սարքը նորից սկսի պտտել դրանք ներսում, ժամեր անց ադամանդներն այնքան "կշոյեն" միմյանց, որ դուրս կգան սարքից որպես փայլող ու աչքը գուրգուրող արվեստի գործեր։
Կյանքն այդ սարքն է, որում պիտի հայտնվես մեկի հետ, ով պատրաստ կլինի հարված ստանալով ու հարվածլեով, ծակելով ու ծակվելով, ցավելով ու ցավեցնելով հղկվել ու հղկել քեզ։
Այդ մի քանի ժամը, որ պիտի ապրես նրա հետ պտտվող մեխանիզմի մեջ, գուցե մի ամբողջ կյանք տևի, սակայն էդ կյանի վերջում է, որ պիտի նրա հետ փայլես ու հպարտ քայլես, գիտակցելով, որ ուրիշ ադամանդ քեզ պետք չէ ու երբեք էլ պետք չի եղել։
Ու արդեն զառամյալ տարիքում սիրում ես ոչ թե նրա մաշկը, որը ժամանակի ճնշման ներքո կնճռոտվել է ու կախվել, ոչ ստինքները, որոնք այլևս փառահեղ չեն ճոճվում աչքիդ առաջ, ոչ էլ կծելու ենթակա ախորժելի հետույքը։ Դու սիրում ես, պաշտում, երազում, սպասում, տենչում ես տեսնել նրա աչքերն ու հայացքը, որ պիտի քո պատմությունը դառնան։
Ամբոխի մեջ հայացքը փնտրելը քայքայիչ է, որովհետև այդ փնտրտուքն ի սկզբանե դատապարտված է անհաջողության․․․
Լսիր այս մեղեդին ու գնահատիր այն, ինչ ունես։
Շատ ավելի հետաքրքիր է, երբ նրանք են մտածում նույնը մեր մասին։
Այս դեպքում ո՞րն է պատճառը նման հակասության։
Իրականում ոչ ոք չի հիշում մարդուն իր դիմագծերով։ Դու մարդու բնավորությունն ու արարքները չես ասոցացնի նրա քթի իդեալական եզրագծերի, աչքերի խոշոռ կամ ականջների փոքր լինելու հետ։ Ոչ ոք չի կարող մարդուն կատարելապես հիշել, հիմնվելով միայն դիմագծերի ու մարմնի կառուցվածքի վրա։
Չի հետաքրքրել, թե ինչու՞ են քրեական տեսանյութերի ժամանակ փակում մարդու հենց աչքերը, ոչ թե օրինակ՝ բերանը կամ ճակատը։
Որովհետև մարդուն բնորոշում են աչքերն ու հայացքը։
Հայացքից է ծնվում վերաբերմունքը մարդու նկատմամբ։ Դրա հետևանքով դու նրան կա՛մ օբյեկտիվ ես վերաբերվում, կա՛մ էլ սուբյեկտիվ։ Մի խնդիր կա։ Սուբյեկտիվ վերաբերմունքը միշտ չէ, որ դրական արդյունք է ունենում։ Օբյեկտիվ վերաբերմունքի դեպքում է, որ կարող ես սթափ գնահատել մարդու կարողություններն ու հնարավորությունները, երևակայությունն ու նվիրվածությունը, սերը, հարգանքը, արժանապատվությունը և նույնիսկ կիրքը։
Երբ յուրաքանչյուր մեկին սկսեցիր ցույց տալ սուբյեկտիվ վերաբերմունք, ամեն բան սրվում է, որովհետև դու ինքդ սուբյեկտ ես և կցանկանայիր, որ բոլոր օբյեկտները նմանվեին քո սուբյեկտին։ Երբ հասկանում ես, որ անհնար է, նեղվում ես, քեզ պատեպատ տալիս ու սրվում այլ օբյեկտի նկատմամբ։
Կարճ ասած․ յուրաքանչյուր սուբյեկտ երազում է, որ գոյություն ունեցող բոլոր օբյեկտների նմանվեն իր սուբյեկտին։
Այս պարագայում անհնարինը հաստատ հնարավոր դառնալ չի կարող։
Նախաբանս իր շեշտն ունեև։ Երբ որոշակի, նույնիսկ չնչին կյանք ես ապրում այլ օբյեկտի հետ ու շարունակում ես նրան օբյեկտիվ գնահատել, ձուլվում ես նրան։ Դու կարողանում ես քո սուբյեկտի մեջ ներարեկել նրա օբյեկտիվությունը կամ այդ օբյեկտիվության գոնե մի մասը։
Ու քանի որ էդ "մի մասը" առարկա չէ, որ կարող ես հանել ու դնել սիրտդ, հոգիդ ու միտքդ, այլ երևույթ է, էություն ու գաղափար․․․ հետո այդ ամենը միջիցդ հանել ուղղակի անհնարին է դառնում։ Նրա մի մասը, այլևս քո մի մասն է։ Ու կապ չունի գոհ ես էդ "մասից", թե դժգոհ։ Փաստ է, որ քոնն է։
Այս գործընթացը տեղի է ունենում ինքնստինքյան։ Այն չի կարելի կառավարել, ուղղաորդել կամ վրան մատով թափ տալ։ Ժամանակն առաջ է գնում, պոչին մի լար կապած, որի մյուս ծայրում, թեկուզ անկանոն, բայց ճոճվում է այդ երկու օբյեկտների մի ճանապարհը։
Այնքան են քսմսվում միմյանց, այնքան տանջվում ժամանակի ճանապարհին, այնքան լիզում միմյանց վերքերը, որ վերջում արյունակից են դառնում, չնայած այն դրամատիկ իրականությանը, որ ճանապարհի վերջում հաստատ մաշված են լինում։
Սա կյանքն է։ Մեզանից յուրաքանչյուրը հղկվում է։ Բայց ինչպե՞ս։
Ինչու՞ են մարդիկ ամուսնանում ու երեխաներ ունենում։ Լոկ այն պատճառով, որ այդպե՞ս է ընդունված։
Իհարկե ո՛չ։
Երբ ադամանդ տաշող սարքի մեջ գցում ես ադամանդի մի կոշտ ու տգեղ կտոր, այն սկսում է արագ ֆռռալ ու անդադար բախվում է այդ սարքի պատերին։ Ամբողջ դար էլ թողնես էդ քարը սարքում, չի տաշվի ու չի գեղեցկանա, որովհետև սարքի պատերն անզգամ են։ Բայց, եթե նույն սարքի մեջ գցես մեկ այլ չհղկված ադամանդ ու սարքը նորից սկսի պտտել դրանք ներսում, ժամեր անց ադամանդներն այնքան "կշոյեն" միմյանց, որ դուրս կգան սարքից որպես փայլող ու աչքը գուրգուրող արվեստի գործեր։
Կյանքն այդ սարքն է, որում պիտի հայտնվես մեկի հետ, ով պատրաստ կլինի հարված ստանալով ու հարվածլեով, ծակելով ու ծակվելով, ցավելով ու ցավեցնելով հղկվել ու հղկել քեզ։
Այդ մի քանի ժամը, որ պիտի ապրես նրա հետ պտտվող մեխանիզմի մեջ, գուցե մի ամբողջ կյանք տևի, սակայն էդ կյանի վերջում է, որ պիտի նրա հետ փայլես ու հպարտ քայլես, գիտակցելով, որ ուրիշ ադամանդ քեզ պետք չէ ու երբեք էլ պետք չի եղել։
Ու արդեն զառամյալ տարիքում սիրում ես ոչ թե նրա մաշկը, որը ժամանակի ճնշման ներքո կնճռոտվել է ու կախվել, ոչ ստինքները, որոնք այլևս փառահեղ չեն ճոճվում աչքիդ առաջ, ոչ էլ կծելու ենթակա ախորժելի հետույքը։ Դու սիրում ես, պաշտում, երազում, սպասում, տենչում ես տեսնել նրա աչքերն ու հայացքը, որ պիտի քո պատմությունը դառնան։
Ամբոխի մեջ հայացքը փնտրելը քայքայիչ է, որովհետև այդ փնտրտուքն ի սկզբանե դատապարտված է անհաջողության․․․
Լսիր այս մեղեդին ու գնահատիր այն, ինչ ունես։
Комментариев нет:
Отправить комментарий