Տարիներ անց

Իտալիա
Լիգուրիայի ափին նստած, յոթանասունին մոտ զույգը ուտում է դելիկատես ձկնատեսակ։ Փոքրիկ տականքնիկներն այնքան լավն են։ Չես էլ ասի, որ թոռնատեր են։ Ռեստորանի դիմաց կանգնած կարմիր դասական Մերսեդեսը նրանց տեղ հասցրած մեքենան է։ Հիանում եմ։ Անդադար ժպտում են։ Տղամարդն անդադար ուղություններ է նշում, իսկ կինը բարձր ծիծաղում է։
Մենք ուտում ենք մենյուի, երևի ամենա զուսպ ուտեստը, բայց նայում ենք նրանց ու պատկերացնում, թե ի՞նչ ճանապարհներ են կտրել։

Ֆրանսիա
Ես ու կինս հասանք Էյֆելին հենց այն պահին, երբ անասելի աշխուժություն էր տիրում աշտարակի հարակից այգու շրջակայքում։ Տասնյակ ֆոտոլուսանկարիչներ անծանոթ, տարիքով մի զույգի էին անընդմեջ լուսանկարում։ Նրանք միմյանց գրկած կանգնած էին։ Զզվելիներն անասելի ճաշակով էին։ Բացարձակ ասել չէր լինի, որ տարիքներն առած են։ Հանկարծ մի BBC-ի բարձրախոսով լրագրող մոտեցավ նրանց ու ինչ-որ հարց տվեց։ Նրանք այնքան սիրալիր ու համբերատար պատասխանեցին, որ մեզ թվաց հրեշտակներ են։ Ինչի՞։ Որվհետև էդքան լրագրողների ճնշմանը դիմանալը մի քիչ անհավանական է։

Գերմանիա
Ես ու կինս տեղներս տիտիկ չենք անում։ Թռանք Բեռլին։ Այդ օրերին Բեռլինում անցնում էր Բեռլինի միջազգային կինոփառատոնը։ Մենք վստահ էինք, որ քաղաքում համաշխարհայիններն են պտտվում։ Բայց կարծում էինք, որ ոչ ոքի չենք հանդիպի։

Նրանք - Կարող ենք նստել ձեր սեղանի մոտ։

Աջ ու ձախ նայելով հարցրին տարեց կինն ու տղամարդը։

Մենք - Իհարկե։
Նրանք - Չեք ճանաչում, չէ՞ մեզ։

Մանուլն ու ես իրար նայեցինք։ Թե ինչի՞ մենք ձեզ պիտի ճանաչենք։

Մենք - Չէ՛։
Նրանք - Որտեղի՞ց եք։
Մենք - Հայաստանից։
Նրանք - Չի կարող։
Մենք - Չէ, իրո՛ք։
Նրանք - Դե մեզ մի բան հյուրասիրեք։

Բիձեքի յանը տարած էր։ Երևի լրիվ ցնդել էին։ Բայց Մանուլն ու ես որոշեցինք անկեղծ հյուրասիրել նրանց։ Պատվիրեցինք հայտնի գերմանական վյուրստերից ու գարեջուր։ Ցերեկը լուծվեց երեկոյի։
Ինչքան բան պատմեցին մեզ նրանք։ Պարզվեց, որ պառավն ու բիձեն, որ հեչ պառավի ու բիձու տեսք չունեին, ավելի քան 150 երկրում էին եղել։ Մեկ շաբաթից էլ մեկնում էին "ՄասկՏուռի", Լուսինը պիտի տեսնեին։ Մանուլի հետ մի քիչ նախանձեցինք, մինչև չպատմեցին, որ 41 անգամ էլ ամուսնացել են։ Ամեն անգամ մի նոր երկրում։ Նրանք տեսել էին և՛ Ալպերը, և՛ Էվերեստը, և՛ Արարատը, և՛ Նիագարան, և՛ Սառուցյալ օվկիանոսը, և՛ Բևեռները։ Բայց ապշեցինք այն պահին, երբ իմացանք, որ հայ են։
Նրանցից մեկը Յունեսկոյի բարի կամքի համաշխարհային դեսպան Մանու Ալավին էր (Մանուշակ Ալավերդյանը), մյուսը՝ Օսկարակիր Դավիդ Դարաշ Կոգը (Դավիթ Գրիգորյան)։
Մենք պտտվեցինք ողջ Եվրոպան, բայց վերադարձի ճանապարհին, միևնույն է, մտնքերիս նրանք էին, նրանց պես լիենելն ու նրանց պես ապրելը։

Բրազիլիա
Դավիթը լարված է։ Ասում է դրամապանակս միշտ ձեռքումս պահեմ։ Մարդս կա՛մ ցնդել է, կա՛մ էլ իրոք ճիշտ է։ Կօպակաբանայում ենք։ Արևն այնքան ուժգին է, որ ոնաթաթերս ոսկեգույն ավազին դնել չի ստացվում։ Փռում եմ սրբոցը։ Պառկում եմ։ Դավիթին եմ մեկնում արևահարման քսուկն ու խնդրում քսել մեջքիս։ Պառանոյիկ։ Էնքան ուշադիր է աջ ու ձախ նայում, կարծես ես Ելիզավեթան եմ, ինքն էլ շվեյցարական գվարդիայի թիկնազորից է․ մեկը հանկարծ մի ավել բան չանի։
Փոքրիկ տականքիկը մերսում եմ մարմինս, ես էլ ժպտում եմ աչքերս փակ։
Հանգիստս խանգառվում է։ Անասելի աղմուկը տեղից վեր է թռցնում ինձ։
Ինչ-որ ուղղաթիռ իջնում է ուղիղ լողափին։ Մանր ավազը ցրում է տարածքով մեկ։ Ուղղաթիռին մոտենում են երկու տասնյակ կաստյումավոր մարդիկ։
Մեխանիզմը կանգնում է։
Ուղղաթիռի դուռը բացում են։
Ամսագրի շապիկից իջնում են մի տարիքով կին ու տղամարդ ու գոռալով նետվում են ջուրը։

Դավիթ - Ման, տես, ոնց որ կյանքում ջուր տեսած չլինեն։
Մանուլ - Լավ դե, դու էլ։ Տես ինչ լավն են։ Լրիվ մենք ենք՝ մի 40 տարի հետո։

Մենք ենք, միշտ, ամենուր․․․